Na een jaar keert het kroonjuweel van de Belgische Luchtcomponent terug naar de vliegbasis van waaruit de coalitie de strijd aangaat met DAESH”, vertelt generaal-majoor vlieger Frederik Vansina, commandant van de Luchtcomponent. Hij was erbij toen het Nederlandse detachement op 28 juni het commando overdroeg aan de Belgen.

Operation Inherent Resolve omvat de strijd tegen DAESH die de coalitie onder leiding van de Verenigde Staten sinds september 2014 in het Midden-Oosten is aangegaan. Van meet af aan sloegen Belgen en Nederlanders de handen in elkaar om de coalitie vanuit de lucht bij te staan. De Belgische Defensie doopte zijn operatie Desert Falcon (ODF).

De Belgen en Nederlanders doen haasje-over bij hun samenwerking. Terwijl de ene partij zich concentreert op de opdrachten van de gevechtsvliegtuigen, zorgt de ander voor de beveiliging van het detachement binnen de vlieghaven. Vanaf juni 2015 stonden de Belgen in voor de troepenbescherming van het Nederlandse F-16-detachement. Maar op 28 juni vond de overname officieel plaats.

Onder het goedkeurende oog van generaal-majoor vlieger Vansina bedankte de Nederlandse detachementcommandant tijdens een plechtigheid zijn mensen en ook de Belgische beschermingstroepen voor hun inzet. Die manier van samenwerken is uniek binnen de coalitie maar hoe verloopt die? En wat wordt er het komende jaar verwacht van onze F-16’s? Samen met generaal-majoor Vansina werpen we een blik op het verleden, heden en toekomst van operatie Desert Falcon.

Onze F-16’s zijn maandag pas in Kleine-Brogel opgestegen maar donderdag 30 juni kunnen ze hun eerste operationele opdracht al aanvatten. Hoe kan die overname zo snel plaatsvinden?

“De samenwerking tussen de Luchtcomponent en onze noorderburen van de Koninklijke Luchtmacht verloopt subliem. Door internationale oefeningen en operaties hebben we over de jaren heen een vertrouwensband gecreëerd die intussen oersterk is. In die mate zelfs dat we zonder verpinken de veiligheid van het ons F-16-detachement in handen leggen van de Nederlandse troepenbescherming. Los daarvan hebben we door het concept van ‘train together to fight together’ grotendeels dezelfde procedures, technieken en tactieken. Maar het is inderdaad een uniek gegeven binnen de coalitie.”

Samenwerken: ja. Maar waarom is Nederland een uitgelezen partner en wat zijn de voordelen?

“Eerst en vooral hebben we dezelfde gevechtsvliegtuigen, dat is een vereiste. Verder hebben we beide een bescheiden luchtmacht. Naast ODF zal ook de F-16-operatie Enhanced Air Policing Mission (EAPM) in de Baltische regio in 2017 een vervolg krijgen. In totaal kunnen we tien F-16’s operationeel inzetten: zes voor ODF en vier voor EAPM. Maar we moeten ook rekening houden met de mensen en het budget. Om die evenwichtsoefening houdbaar te maken voor een lange periode is een samenwerking meer dan aangewezen.”

Voor een tweede keer vervoegen onze F-16’s de coalitie in het Midden-Oosten en dit voor de periode van een jaar. In welke fase bevindt operatie Inherent Resolve zich momenteel en wat kan het detachement verwachten?

“De eerste fase, de opmars van DAESH een halt toeroepen, is intussen voorbij. Momenteel trachten we in een tweede fase DAESH terug te duwen en te verdelen. Net als tijdens de vorige ODF zullen we in Irak nabije luchtsteun bieden aan grondtroepen en installaties van DAESH aanvallen. Maar dankzij het fiat van de regering zullen voortaan ook installaties in Syrië een doelwit vormen. Luchtsteun bieden aan mogelijke grondtroepen in Syrië is voorlopig niet aan de orde.”

Ondertussen zijn we dus aanbeland in de tweede en meteen ook voorlaatste fase van de operatie. Wat is het uiteindelijke doel van deze inzet?

“Uiteindelijk wil de coalitie idealiter naar een normalisatie van de staat gaan. Om dit te kunnen bereiken trachten we DAESH te verslaan en dat bij voorkeur zonder collaterale schade te veroorzaken. Dat laatste is iets waar onze Luchtcomponent erg veel waarde aan hecht. We staan bekend om onze secuurheid. Hierdoor staan we zeer hoog aangeschreven bij onze internationale luchtmacht-collega’s. Onze geloofwaardigheid is ons handelsmerk.”